............................................"Η συμφιλίωση των πολιτισμών περνά μέσα από την οικουμενικότητα της Παιδείας"

Το πρώτο βήμα για να εξοντώσεις ένα έθνος, είναι να διαγράψεις τη μνήμη του. Να καταστρέψεις τα βιβλία του, την κουλτούρα του, την ιστορία του.Μετά να βάλεις κάποιον να γράψει νέα βιβλία, να κατασκευάσει μια νέα παιδεία, να επινοήσει μια νέα ιστορία ...Δεν θα χρειαστεί πολύς καιρός για να αρχίσει αυτό το έθνος να ξεχνά ποιο είναι και ποιο ήταν.Ο υπόλοιπος κόσμος γύρω του θα το ξεχάσει ακόμα πιο γρήγορα».
Μίλαν Κούντερα (Το βιβλίο του γέλιου και της λήθης)

"Χαίρε Ω Χαίρε Ελευθερία" Δ. Σολωμός

Oδοιπορικό στα παράλια της αλησμόνητης Μ. Ασίας

"Χαίρε Ω Χαίρε Ελευθερία" Δ. Σολωμός

Κυριακή 30 Απριλίου 2017

Η Πρωτομαγιά των λουλουδιών και το πρωτομαγιάτικο στεφάνι


Η ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Η Πρωτομαγιά των λουλουδιών και το πρωτομαγιάτικο στεφάνι 

Γνωστός στους διάφορους πολιτισμούς με διαφορετικά ονόματα, ο Μάιος ονομάστηκε έτσι από τη ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια) της οποίας το όνομα προήλθε με τη σειρά του από την ελληνική λέξη Μαία, τροφός και μητέρα. Η Μάγια ταυτίστηκε και με την Ατλαντίδα νύμφη Μαία, μητέρα του Ερμή στον οποίο και αφιερώθηκε ο μήνας. Σύμφωνα με τον τρόπο διαίρεσης του χρόνου των αρχαίων Ελλήνων, ο Μάιος αντιστοιχούσε σε μέρος του Μουνιχιώνα και του Θαργηλιώνα που σημαίνει το μήνα που ο ήλιος καίει, θερμαίνει τη γη. Ήδη από τους Ρωμαίους, η αρχή του μήνα σηματοδοτούνταν από τον εορτασμό της Αγαθής Θεάς ενώ σε όλη τη διάρκειά του τελούνταν γιορτές συνδεδεμένες με την ευφορία των αγρών.
Η φυσιογνωμία του Μαΐου στη λαϊκή αντίληψη είναι δίσημη: συνυπάρχει σ αυτήν το καλό και το κακό, η αναγέννηση και ο θάνατος. Όλες αυτές οι ιδιότητες συγκλίνουν και συγκεντρώνονται στην πρώτη του μέρα, την Πρωτομαγιά. Ο εθιμικός εορτασμός της ως της τελικής νίκης του καλοκαιριού κατά του χειμώνα και της κατίσχυσης της ζωής επί του θανάτου έχει μακρότατη παράδοση με ρίζες που ανάγονται σε προχριστιανικές αγροτικές λατρευτικές τελετές που αποσκοπούσαν στη γονιμότητα των αγρών και, κατ επέκταση, και των ζώων και των ανθρώπων.
Οι αρχαίοι Έλληνες, ως φλογεροί φυσιολάτρες, γιόρταζαν το άνοιγμα των λουλουδιών και το φτάσιμο της άνοιξης. Aπό τα αρχαιότερα χρόνια του πολιτισμού τους, που έφθασε στην Eλλάδα από τη Θράκη το ρόδο, μαζί με τις Oρφικές διδασκαλίες, το άνθος αυτό έγινε σύμβολο και υμνήθηκε ως η νύμφη των ανθέων. 
Ο Aνακρέων ύμνησε έτσι το άνθος αυτό του Mαγιού:

«Pόδον, άνθος των ερώτων
αναμίξωμεν τω Bάκχω
ρόδον, ω+ ωραίον άνθος
ενθέντες τοις κροτάφοις
ευθυμήσωμεν εν τούτοις».

Η γιορτή, όμως, της άνοιξης, η αρχαία Πρωτομαγιά, πήρε σιγά-σιγά κι επίσημη μορφή. Από τις παλαιότερες γιορτές, δημιουργήθηκαν τα Ανθεστήρια, η γιορτή των λουλουδιών. Αυτή ήταν η πρώτη επίσημη γιορτή ανθέων των Ελλήνων. Ιδρύθηκε πρώτα στην Αθήνα, όπου με μεγαλοπρέπεια βάδιζαν προς τα ιερά πομπές με κανηφόρες, που έφερναν άνθη. Έπειτα τα Ανθεστήρια διαδόθηκαν και σ άλλες πόλεις της Ελλάδος και πήραν πανελλήνια μορφή.
Στα Ανθεστήρια της Ελλάδας «ανασταινόταν» ο… σκοτωμένος Ευάνθης θεός, επίθετο του Διόνυσου, που από το χυμένο αίμα του φύτρωσε, σύμφωνα με το μύθο, η άμπελος. Δρώμενο της Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα κατά τα νεότερα χρόνια ήταν η ανάσταση του Μαγιόπουλου. Ένας έφηβος εμιμείτο στα ξέφωτα του δάσους τον πεθαμένο, τάχατες, Διόνυσο. Κοπέλες τον στόλιζαν με άνθη και του τραγουδούσαν τον «κομμό, το θρήνο και τον οδυρμό, μέχρι που να «αναστηθεί» και μαζί με αυτόν όλη η φύση.
Όταν η αρχαία θρησκεία προσωποποίησε τις ιδιότητες της Φύσης και τις προσκύνησε σαν συγκεκριμένους θεούς, τότε τις αρχικές εκείνες γιορτές της Άνοιξης μοιράστηκαν μεταξύ τους η Ίσιδα, ο Διόνυσος, η Δήμητρα, ο Απόλλωνας, η Χλωρίδα (Flora) και αν κάποιος άλλος θεός θεωρήθηκε επόπτης της φυσικής παραγωγής ή αίτιος της βλάστησης των φυτών.
Και λοιπόν αντί για την αρχική και ενστικτώδη εκείνη χαρά των ανθρώπων από τη θέα της ζωής που ξαναγεννιέται στη φύση, γιόρταζαν οι δικοί μας πρόγονοι , από υποχρέωση πια, γιορτές, σαν τα Ανθεσφόρια περίπου, τα Ηροσάνθεια, τα Χλόεια, τα Θαλήσια και τέλος τα περίφημα Διονύσια για των οποίων την εξύμνηση συναγωνίζονται οι μεγαλύτεροι λυρικοί ποιητές της Ελλάδας που για την ανοιξιάτικη λαμπρότητά τους ψάλλει ο ουράνιος Πίνδαρος ότι:

Φοίνικος έρνος οπότ΄οιχθέντος Ωράν θαλάμου.
Εύοδμον επαιωσιν έαρ, φυτά νεκτάρεα.
Τότε βάλλεται , τότ΄επ΄αμβρόταν χέρσον εραταί
ίων φόβαι ρόδα τε κόμαισι μίγνυται,
αχεί τ΄ομφαί μελέων συν αυλοίς,
αχεί τε Σεμέλαν ελικάμπυκα χοροί.
(Το βλαστάρι του φοίνικα, των Ωρών σαν ανοίξει ο θάλαμος
και τα μυρωδάτα φυτά μυριστούν την εύοσμη άνοιξη,
τότε πετιέται, τότε στη γη των αθανάτων σωρός
χαριτωμένοι μενεξέδες και τριαντάφυλλα
με τα μαλλιά ανακατεύεται
και ηχεί γλυκιά φωνή με λυρικούς αυλούς
και σέρνουνε χορούς για την ανθοστεφάνωτη Σεμέλη).

Αργότερα, με το πέρασμα των αιώνων, η αρχική έννοια της Πρωτομαγιάς χάθηκε και τα έθιμα επιβίωσαν απλώς ως λαϊκές γιορτές στις οποίες συμπεριλαμβάνονται περιφορά δέντρων, πράσινων κλαδιών ή στεφάνων με λουλούδια, ανακήρυξη του βασιλιά ή της βασίλισσας του Μάη, χορός γύρω από ένα δέντρο ή ένα στολισμένο κοντάρι-γαϊτανάκι. Πρόκειται για μια από τις ελάχιστες γιορτές χωρίς θρησκευτικό περιεχόμενο που έχουν διατηρηθεί ως τις μέρες μας με εκδηλώσεις που απαντώνται στον λαϊκό πολιτισμό πολλών ευρωπαϊκών λαών. 
Το στεφάνι
Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι είναι, σχεδόν, το μοναδικό έθιμο που εξακολουθεί να μας συνδέει με την παραδοσιακή Πρωτομαγιά, μια γιορτή της άνοιξης και της φύσης με πανάρχαιες ρίζες, πλούσια σε εκδηλώσεις σε παλαιότερες εποχές. Στις μέρες μας η Πρωτομαγιά με το μάζεμα των λουλουδιών για το πρωτομαγιάτικο στεφάνι, ενισχύει τις σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση, από την οποία οι περισσότεροι έχουμε απομακρυνθεί, ζώντας στις πόλεις.

Σύμφωνα με τη διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Αικατερίνη Καμηλάκη, το στεφάνι κατασκευαζόταν με βέργα από ευλύγιστο και ανθεκτικό ξύλο κλήματος ή άλλο και στολιζόταν με λουλούδια και κλαδάκια καρποφόρων δέντρων, όπως η αμυγδαλιά, η συκιά και η ροδιά. Ακόμα, το διακοσμούσαν με στάχυα από σιτάρι και κριθάρι, με κρεμμύδι αλλά και σκόρδο για το μάτι. Η χρησιμοποίηση πρασινάδας και όχι τόσο λουλουδιών με σκοπό τη μετάδοση της γονιμότητάς τους ήταν το κύριο χαρακτηριστικό των μαγιάτικων συνηθειών. Στον αγροτικό χώρο, μάλιστα, δε θεωρείτο απαραίτητο το πλέξιμο στεφανιών. Αρκούσε η τοποθέτηση πάνω από την πόρτα του σπιτιού μιας δέσμης από χλωρά κλαδιά ελιάς, συκιάς, νερατζιάς, πορτοκαλιάς και άλλα μαζί με λουλούδια. Απαραίτητη ήταν, επίσης, η ύπαρξη μεταξύ τους φυτών αποτρεπτικών… του κακού, όπως είναι η τσουκνίδα, το σκόρδο και άλλα.
Σύμφωνα με κείμενο του καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Μιχάλη Τιβέριου, το μαγιάτικο κλαδί ή το άνθινο στεφάνι, έχει κατά πάσα πιθανότητα τις ρίζες του στην αρχαιότητα: «Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Ελλάδα τέτοια κλαδιά ή στεφάνια τα χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά. Δεν είναι υπερβολικό να πούμε ότι δεν έλειπαν από καμία σημαντική εκδήλωση του δημόσιου, ιδιωτικού και θρησκευτικού βίου. Επιπλέον, είναι αξιοπρόσεκτο ότι μια σημαντική γιορτή ενός μήνα των αρχαίων, του Θαργηλίωνος, που αντιστοιχούσε, περίπου, με το δικό μας Μάιο, περιλάμβανε στα δρώμενά της την κατασκευή ενός κλαδιού ανάλογου με το μαγιάτικο. Το κλαδί αυτό δεν το έφτιαχναν με άνθη, αλλά με κλαδιά οπωροφόρων δέντρων, στα οποία αναρτούσαν κρεμμύδι και σκόρδο».

Στις μέρες μας που έχουμε καθιερώσει στεφάνια από λουλούδια του αγρού ή των κήπων, τα οποία τοποθετούμε για μερικές μέρες στην κύρια είσοδο των σπιτιών μας. Δύσκολα μπορεί, πια, να ανιχνευτεί συμβολισμός στο σύγχρονο πρωτομαγιάτικο στεφάνι, κατά το Μιχάλη Τιβέριο, αφού για τους περισσότερους δεν αποτελεί, ίσως, τίποτα περισσότερο από μια όμορφη και μυρωδάτη σύνθεση λουλουδιών, χωρίς να παραπέμπει σε συσχετισμούς σύμφωνα με τους οποίους «χαρίζει» στους ενοίκους ενός σπιτιού υγεία, καλή τύχη, ειρήνη, ευτυχία και ευφορία. Σίγουρα, όμως, η κατασκευή του χαρίζει ευφορία σε μεγάλους και μικρούς, που ξεφεύγοντας από τις πόλεις αναζητούν τη χαρά της άνοιξης στην ολάνθιστη φύση.

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δώδεκα (12) μήνες, όπως έχουμε και εμείς σήμερα. Στην αρχαία Αθήνα κάθε μήνας είχε 30 ημέρες (πλήρης μήνας) ή 29 ημέρες (κοίλος μήνας). Οι μήνες αυτοί και οι αντιστοιχίες τους με τους σημερινούς αναφέρονται παρακάτω:

Εκατομβαίων (30 ημέρες) 16 Ιουλίου - 15 Αυγούστου
Μεταγειτνιών (29 ημέρες) 16 Αυγούστου - 15 Σεπτεμβρίου
Βοηοδρομιών (30 ημέρες) 16 Σεπτεμβρίου - 15 Οκτωβρίου
Πυανεψιών (29 ημέρες) 16 Οκτωβρίου - 15 Νοεμβρίου
Μαιμακτηριών (30 ημέρες) 16 Νοεμβρίου - 15 Δεκεμβρίου
Ποσειδεών (29 ημέρες) 16 Δεκεμβρίου - 15 Ιανουαρίου
Γαμηλιών (30 ημέρες) 16 Ιανουαρίου - 15 Φεβρουαρίου
Ανθεστηριών (29 ημέρες) 16 Φεβρουαρίου - 15 Μαρτίου
Ελαφηβολιών (30 ημέρες) 16 Μαρτίου - 15 Απριλίου
Μουνιχιών (29 ημέρες) 16 Απριλίου - 15 Μαϊου
Θαργηλιών (30 ημέρες) 16 Μαϊου - 15 Ιουνίου
Σκιροφοριών (29 ημέρες) 16 Ιουνίου - 15 Ιουλίου
Η πρώτη ημέρα κάθε μήνα ονομαζόταν νουμηνία.

____________

Πέμπτη 27 Απριλίου 2017

ΦΥΛΑΚΕΣ ΚΑΣΣΑΒΕΤΕΙΑΣ - Επίσκεψη της Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων - Πως είναι οι συνθήκες στην Αγροτική Φυλακή και την Κλειστή Φυλακή Νέων

ΦΥΛΑΚΕΣ ΚΑΣΣΑΒΕΤΕΙΑΣ //
(Επίσκεψη της Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων - Πως είναι οι συνθήκες στην Αγροτική Φυλακή και την Κλειστή Φυλακή Νέων)


Η Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων επισκέφθηκε πρόσφατα τις Φυλακές Κασσαβέτειας – αγροτικές και κλειστές- και κατέγραψε τα εξής:
Σε μια μεγάλη αγροτική έκταση, κοντά στον Αλμυρό Μαγνησίας, συνυπάρχουν οι δύο φυλακές της Κασσαβέτειας που αντιπροσωπεύουν δύο διαφορετικές λογικές. Πρόκειται αφενός για την αγροτική φυλακή, μία απάντηση στον απόλυτο εγκλεισμό, η οποία αποτελεί και το μόνο δείγμα αντεγκληματικής πολιτικής στο εγχώριο σωφρονιστικό σύστημα εδώ και έναν αιώνα. Αφετέρου σε ένα μικρό οριοθετημένο τμήμα της έκτασης βρίσκεται η συνήθης κλειστή φυλακή, που στη συγκεκριμένη περίπτωση κρατεί σε εγκλεισμό νέους 18-25 ετών.
 Αγροτική φυλακή
Το βασικό στοιχείο είναι ότι η ζωή των κρατουμένων εδώ διέπεται από την καθημερινή εργασία, ένα στοιχείο «κανονικότητας» που σπάει τη στείρα τιμωρία του απόλυτου εγκλεισμού και προσιδιάζει σε μια διαδικασία επανένταξης, κάτι άγνωστο στο «σωφρονιστικό» σύστημα. Οι κρατούμενοι εργάζονται κατά κανόνα στην καλλιέργεια της γης και την κτηνοτροφία, ενώ στο παρελθόν εργάζονταν και στην παραγωγή προϊόντων και τη μεταποίηση. Η αμοιβή τους περιλαμβάνει ένα στοιχειώδες συμβολικό ποσό καθώς και τον ευεργετικό υπολογισμό του χρόνου έκτισης της ποινής (η μία μέρα προσμετράται για τρεις). Διαμένουν συνήθως ανά 4 ή και 2, σπάνια ατομικά σε οικίσκους που βρίσκονται σε ένα τμήμα της έκτασης, κοντά στα κτίρια της διοίκησης. Έχουν τα κλειδιά των σπιτιών τους, ενώ ορισμένοι βελτιώνουν με δικούς τους πόρους τις στοιχειώδεις αυτές κατασκευές. Η κατάσταση των κατασκευών είναι αναντίστοιχη με την εκ πρώτης όψεως εικόνα, με κυριότερο πρόβλημά τους τα καρκινογόνα φύλλα ελενίτ που καλύπτουν τις σκεπές και φλέγονται το καλοκαίρι με τις υψηλές θερμοκρασίες. Οι τουαλέτες είναι στη μέση περίπου του χωραφιού, όπου λειτουργούν οι 3 (από τις 5) για 30 άτομα. Είναι εκεί που κάνουν και μπάνιο, με την όλη κατάσταση να επιδεινώνεται πολλαπλά τον χειμώνα.
Η αγροτική φυλακή δέχεται κρατούμενους δευτερογενώς (από μεταγωγή από άλλες φυλακές) και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Προκειμένου να μεταχθεί κανείς σε αγροτική φυλακή οφείλει να έχει εκτίσει ένα ικανό τμήμα της ποινής του σε κλειστή φυλακή και να έχει ήδη ασκήσει ορθά το δικαίωμα της άδειας. Μετά τη μεταγωγή του στην αγροτική φυλακή, περνά ένα «πειραματικό» στάδιο που η διάρκειά του είναι μερικές εβδομάδες έως 2-3 μήνες και στη συνέχεια εντάσσεται στο κανονικό πρόγραμμα της αγροτικής φυλακής. Αναλαμβάνει να εργαστεί είτε στον τομέα της βόσκησης, είτε του αρμέγματος, είτε της καλλιέργειας σιτηρών ή λαχανικών κλπ. Τα σιτηρά που παράγονται διατίθενται για ζωοτροφές. Τα λαχανικά πέρα από την κάλυψη των αναγκών της φυλακής, διοχετεύονται και στις φυλακές της Λάρισας, του Δομοκού και του Βόλου. Το γάλα πωλείται σε τοπική βιομηχανία γάλατος, ενώ θα μπορούσε κάλλιστα, όπως υπογραμμίζει η διευθύντρια, να επεκταθούν οι δραστηριότητες της αγροτικής φυλακής και στη διάθεση προϊόντων σε καταναλωτές, όπως π.χ. γάλατος. Δυστυχώς το ξυλουργείο δεν λειτουργεί πλέον λόγω έλλειψης ανθρώπων με σχετική κατάρτιση. Οι δραστηριότητες αυτές παράγουν έσοδα, τα οποία θα μπορούσαν και να διπλασιαστούν αν λειτουργούσε όλο το εύρος των δυνατοτήτων.
Όσον αφορά τον ελεύθερο χρόνο των κρατουμένων, λειτουργεί καφενείο σε έναν από τους οικίσκους. Στην εκπαιδευτική διαδικασία δεν συμμετέχουν καθώς δεν έχουν κίνητρο περαιτέρω ευεργετικής προσμέτρησης. Γενικά οι κρατούμενοι φτάνοντας εκεί μετά από πολυετή εγκλεισμό σε κλειστή φυλακή εκτιμούν τις καλύτερες συνθήκες και είναι διατεθειμένοι να σεβαστούν τους όρους λειτουργίας. Αναφέρονται στα προβλήματα των υποδομών, αλλά η βασική τους έγνοια είναι οι όροι αποφυλάκισης και η ασάφεια των σχετικών διατάξεων.
Η χωρητικότητα της αγροτικής φυλακής Κασσαβέτειας είναι 250 άτομα, εντούτοις μόνον 124 θέσεις καλύπτονται, δηλαδή λιγότερες από τις μισές, τη στιγμή που υπάρχουν κλειστές φυλακές όπου συχνά στοιβάζονται διπλάσιοι κρατούμενοι από τις προβλεπόμενες θέσεις. Αντί λοιπόν να αποτελεί προτεραιότητα η ενίσχυση του θεσμού της αγροτικής φυλακής, τόσο σε αριθμό όσο και σε υποδομές καθώς και σε επιστημονικό-τεχνικό δυναμικό, δεν υπάρχει καμία μέριμνα να αξιοποιηθούν οι διαθέσιμες θέσεις. Την ίδια στιγμή ένας πληθυσμός 9000 και πλέον κρατουμένων είναι καταδικασμένοι σε μια στείρα τιμωρητική και απάνθρωπη διαδικασία απόλυτου εγκλεισμού χωρίς να τους δίνεται καμιά δυνατότητα επανένταξης, εκτίοντας την ποινή τους στις αγροτικές.
Το καθεστώς της αγροτικής φυλακής συγκρινόμενο με αυτό της κλειστής σαφώς είναι περισσότερο θετικό για τους κρατούμενους, πλην όμως σε σχέση με το παρελθόν οι δυνατότητες επανένταξης των κρατουμένων έχουν συρρικνωθεί. Αρκεί να σταθεί κανείς μπροστά στη φωτογραφία όπου ο διευθυντής συνόδευε τους κρατούμενους της αγροτικής φυλακής Κασσαβέτειας για μπάνιο πριν από πολλές δεκαετίες! Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι κάποτε εκεί λειτουργούσε γεωργική σχολή, ενώ σήμερα όχι.
///// Κλειστή φυλακή νέων
Δίπλα από τον οικισμό των κρατούμενων της αγροτικής φυλακής, μια περίφραξη περιβάλλει ένα άθλιο παμπάλαιο διώροφο κτίριο, παγωμένο και υγρό με κυρίαρχη την αίσθηση της μούχλας. Στο κτίριο λειτουργούν 4 θάλαμοι, 2 ανά όροφο, όπου έχουν μοιράσει 19 κρατούμενους από 18 έως 25 ετών, πολλοί εκ των οποίων είναι απλώς υπόδικοι! Η δικαστική εξουσία στέλνει νέους ανθρώπους, κυρίως από αποκλεισμένα κοινωνικά στρώματα, μια ώρα αρχύτερα στη φυλακή απλώς και μόνον για να περιμένουν εκεί τη δίκη τους. Η μόνη φροντίδα του κράτους γι’ αυτούς τους νέους είναι να τους παραπέμπει από τον αποκλεισμό στον εγκλεισμό σ’ ένα προδιαγεγραμμένο έγκλημα από την πλευρά του, αντί να δημιουργήσει δομές που θα εξασφαλίσουν ευκαιρίες και δίχτυ προστασίας.
Οι κρατούμενοι κατανέμονται σε διώροφα κρεβάτια, όταν οι περισσότεροι θάλαμοι είναι άδειοι και κλειδωμένοι. Ντουλάπες δεν υπάρχουν. Η τουαλέτα του θαλάμου είναι σε τραγική κατάσταση, οι τοίχοι σκαμμένοι από την υγρασία. Η θέρμανση του μεγάλου θαλάμου επαφίεται στην ελάχιστη λειτουργία και απόδοση ενός παμπάλαιου κλιματιστικού. Για να ζεσταθούν οι κρατούμενοι αναγκάζονται να μαζεύονται γύρω από το καλοριφέρ του προθάλαμου της τουαλέτας! Στο διάδρομο που μυρίζει υγρασία και μούχλα έχουν απλωμένα ρούχα, που τα πλένουν στο χέρι, αφού το πλυντήριο έχει χαλάσει. Το τηλέφωνο είναι έξω στο προαύλιο όπου το χειμώνα είναι υποχρεωμένοι να στέκονται στην παγωνιά για να τηλεφωνήσουν. Δίπλα στο μικρό τσιμεντένιο προαύλιο υπάρχει ένα ευρύχωρο γήπεδο, όπου η διευθύντρια προσβλέπει να μετακινηθούν τα όρια ενός μεγαλύτερου προαυλίου, αντίστοιχου των χώρων της Κασσαβέτειας.
///// Εκπαίδευση
Η εκπαίδευση απευθύνεται μόνο στους νέους. Λειτουργεί Δημοτικό σχολείο και Γυμνάσιο, όπως συμβαίνει στις φυλακές ανηλίκων και νέων. Είναι θετικό ότι τα μαθήματα δεν πραγματοποιούνται στο καταθλιπτικό κτίριο της φυλακής, αλλά στο κτίριο πολλαπλών χρήσεων, έναν ευχάριστο, καθαρό, ανθρώπινο χώρο που σέβεται τους ανθρώπους και το σέβονται και οι χρήστες του. Το Δημοτικό λειτουργεί σε ένα μικρό χώρο ως μονοθέσιο σχολείο. Εκεί φοιτούν 2 ομάδες των 4 ατόμων περίπου. Η πρώτη ομάδα ξεκινά από το επίπεδο του αλφαβητισμού, με 3 από τους 4 μαθητές να είναι Έλληνες πολίτες 19+ ετών όπως είπε χαρακτηριστικά ο δάσκαλος- που δεν γνωρίζουν ανάγνωση και γραφή! Το Γυμνάσιο λειτουργεί στη μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων, όπου διδάσκονται όλα τα μαθήματα από καθηγητές του Γυμνασίου Αγχιάλου σε ομάδες, γύρω από 3 τραπέζια. Την ημέρα της επίσκεψης ο αριθμός των μαθητών που συναντήσαμε στις τάξεις ήταν μικρότερος από τους μισούς κρατούμενους. Επιπλέον ένας μαθητής παρακολουθεί ΕΠΑΛ εκτός φυλακής.
Γενικά τα επισκεπτήρια είναι λιγοστά τόσο για τους έγκλειστους της αγροτικής, όσο και γι’ αυτούς της κλειστής. Ρωτήσαμε έναν δεκαενιάχρονο γιατί δεν έχει επισκεπτήρια, η απάντηση ήταν καταλυτική: γιατί οι γονείς του είναι στη φυλακή. Γι’ αυτά τα παιδιά που μεγάλωσαν χωρίς γονική μέριμνα, η Πολιτεία αφήνοντάς τα στην τύχη τους προδιαγράφει και τη δική τους πορεία προς τη φυλακή.
///// Ψυχοκοινωνική υποστήριξη
Στο κτίριο υπάρχει ένας μόνο καθαρός και «ζεστός» χώρος, όπου λειτουργεί συμβουλευτική μία φορά την εβδομάδα για 26 τοξικοεξαρτημένους. Όμως η γενικότερη ψυχική υποστήριξη των κρατουμένων είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη. Πρακτικά ένας ψυχίατρος επισκέπτεται τη φυλακή μία φορά το μήνα με την κινητή μονάδα του κέντρου ψυχικής υγείας Βόλου. Είναι αδιανόητο η Πολιτεία να χώνει ανθρώπους στη φυλακή, να τους στερεί την ελευθερία, να τους επιβάλλει έναν περίγυρο εγκληματικότητας, τιμωρητικές συνθήκες ως τα όρια της ανθρώπινης αντοχής -υποτίθεται για «σωφρονισμό»- και συγχρόνως να μην διαθέτει τον απαραίτητο αριθμό ειδικών για ψυχική υποστήριξη. Κι αυτή η διαπίστωση δυστυχώς είναι επαναλαμβανόμενη σε κάθε φυλακή.
Στην Κασσαβέτεια εργάζονται τρεις (3) κοινωνικοί λειτουργοί, οι οποίοι ταυτόχρονα υποστηρίζουν εκ περιτροπής, ανά εξάμηνο, τη φυλακή του Δομοκού η οποία δεν διαθέτει κοινωνικό λειτουργό. Όπως είπε ένας κοινωνικός λειτουργός εδώ δίνουν έμφαση στην εκπαίδευση, όπου πράγματι χρειάζεται πολλή δουλειά προκειμένου να μπορέσουν οι κρατούμενοι να δουν τον εαυτό τους να μετέχει σε μια μορφωτική διαδικασία. Επίσης οι πρακτικές ανάγκες είναι πολλές, αφού το 90% των κρατούμενων είναι άποροι.
///// Υπηρεσίες υγείας
Για τις ανάγκες όλων των έγκλειστων στις φυλακές Κασσαβέτειας –αγροτική και κλειστή- υπάρχει ένας μόνιμος παθολόγος και ένας κατ’ επίσκεψη, καθώς και δύο οδοντίατροι κατ’ επίσκεψη.
///// Επικοινωνία με τον έξω κόσμο
Συντηρούνται κάποιες ετήσιες επαφές για θρησκευτικούς λόγους. Είναι ζητούμενο η εδραίωση ανταλλαγών για πολιτιστικούς, εκπαιδευτικούς και ψυχαγωγικούς λόγους. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι φυλακές συνυπάρχουν ειρηνικά με το παρακείμενο χωριό από το οποίο χωρίζονται με απλούς φράχτες.
Η Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων ήδη από το 2013 έχει ανακινήσει το ζήτημα της υποβάθμισης των αγροτικών φυλακών μέσω της τακτικής της μη κάλυψης των διαθέσιμων θέσεων. Ο παραλογισμός αυτός συνεχίζεται. Η Πολιτεία εξακολουθεί να στοιβάζει ανθρώπους στις κλειστές φυλακές με συνέπεια οι ήδη βεβαρυμμένες συνθήκες διαβίωσης να γίνονται ακόμα χειρότερες, ενώ μετάγει λιγότερους από τους μισούς από τις προβλεπόμενες θέσεις στις αγροτικές. Στερεί έτσι την ελπίδα από 9000 και πλέον κρατούμενους να εκτίσουν ένα μέρος της ποινής τους σε σχετικά ανθρώπινες συνθήκες. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται οι προϋποθέσεις μαρασμού και τελικά κλεισίματος των αγροτικών φυλακών, παρότι θα μπορούσε η αγροτική παραγωγή να διπλασιαστεί, οι ανενεργές μονάδες να αναβιώσουν, και τα έσοδα να διπλασιαστούν επ’ ωφελεία εναλλακτικών δομών που για τη δημιουργία τους προτάσσεται πάντα ως πρόβλημα το κόστος.
Απαιτούμε από το υπουργείο Δικαιοσύνης που έχει την ευθύνη της λειτουργίας των φυλακών να διασφαλίσει τη ροή κρατουμένων προς τις αγροτικές φυλακές και να συμπεριλάβει μεγαλύτερο αριθμό κρατουμένων σ’ αυτόν τον τρόπο έκτισης των ποινών, επιπλέον δε να ενισχύσει και την επαγγελματική κατάρτιση των εκεί εγκλείστων.
Απαιτούμε ο θεσμός της έκτισης της ποινής σε αγροτικές φυλακές να συμπεριλάβει το σύνολο της γυναικείας φυλακής της Θήβας.
Απαιτούμε από τη λεγόμενη Πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της απέναντι στους έγκλειστους της κλειστής φυλακής Κασσαβέτειας και να πράξει ό,τι δεν έπραξε έως τώρα, με αποτέλεσμα να βρίσκονται στη φυλακή αυτοί οι νέοι άνθρωποι, όπως και τόσοι άλλοι σε ανάλογες φυλακές, εξαιτίας της εγκληματικής αμέλειας των κρατικών δομών, της παιδείας, της υγείας, της κοινωνικής μέριμνας. Και το ελάχιστο που μπορεί να πράξει για τους νέους αυτούς είναι να τους παράσχει ψυχοκοινωνική υποστήριξη και επαγγελματική κατάρτιση σε κοινωνικές δομές εκτός φυλακής, με στόχο την ομαλή κοινωνική τους επανένταξη.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ

Αθήνα, 25 Απριλίου 2017

ΕΙΔΗΣΕΙΣ -ΝΕΑ